di Parid Teferiçi (trad. di Julian Zhara)
Il poeta
Mi colpiscono lì dove non sono.
Mi alzano la mano dalla tovaglia
per vedere se mi ci sono nascosto sotto.
Devo lasciare un altro passare
perché ha troppa fretta di trovarmi.
Mi accendono invano, solo
per cercarmi nell’oscurità.
E comunque mi disponga in fila, fronte muro,
non riescono a colpirmi, in alcun modo.
Poeti
Më qëllojnë ku nuk jam.
Qëllon që më ngrenë dorën nga tryeza
Me pa mos jam fshehur aty.
Qëllon që më duhet t’i hap rrugë
Ndokujt që ngutet me më gjetë.
Qëllon që më ndezin
Për të më kërkuar në errësirë.
Sido që të rreshtohem para murit
*
Come in manicomio – col cuscino
Come in manicomio – col cuscino – si annientano le urla
tu arrivi pronta a silenziarmi con un bacio.
I muri seppelliscono le ore – la carne aspetterà a ravvivarsi.
Al buio, l’eco del desiderio, deforma la vita.
Mi giro a destra o a sinistra? Non mi so decidere e siccome
nemmeno Dio mi offre un aiuto, me ne scappo da qui.
Ma da qualche parte una falce fa luce sul resto e la Fine
si nutre di ciò che la circonda, lasciando briciole di Ancora.
E nel nostro petto il fuoco trema, consuma e soffoca–
verrà la morte certamente – crediamo dunque nella Reiterazione,
crediamo allora a un altro tempo scandito sui muri.
E tu arriverai nell’ora persa a silenziarmi con un bacio,
un bacio talmente intenso da togliermi ogni affanno
come in manicomio – col cuscino – si annientano le urla.
Si në çmendinë – me jastëkë
Si në çmendinë – me jastëkë – i zbutin britmat menjëherë,
Ti e gatitur vjen me puthjen të m’apish heshtjen q’oshëtin.
Varrosen orët nëpër mure – mishi gjallon çaste të tjerë,
Në errësirë, pasqyra e epshit i dhuron jetës mëngjërinë.
Të rrijë majtas apo djathtas? Meqë nuk di më të vendosë
Dhe vetë Zoti lë shëndenë, ja mbath matanë kësaj dhome.
Vetëm amà, diku në terr, kaherë vërej si ndrin një kosë:
E di se Fundi ha përqark dhe lë thërrime ca Akoma.
Dhe kraharor’ i zjarrit tonë zë frymë merr dhe fërgëllin-
Do vijë dhe vdekja domosdo- Le të besojmë në Përsërinë.
Le të besojmë se nëpër mure do rrahin ca sahatë ’tjerë
E ti do vish në orën e lënë të m’apish heshtjen q’oshëtin
Duke më hedhur përmi buzë puthjen që të heq çdo vrer
Si në çmendinë – me jastëkë – i zbutin britmat menjëherë.
*
In un luogo minuscolo come questo
Il leviatano albanese è una sarda. Le nostre odi, da maschi, sono la memoria delle sarde. Ma lì, la cosa giusta, per rimanere tale, deve essere piegata in due, quattro.
In un luogo minuscolo come questo, talmente piccolo da poter disegnare la mappa su scala 1:1 sopra un pacchetto di sigarette, non so nemmeno dove poggiare le mani: sul collo del vicino o sul culo della moglie d’altri?
Tra i convitati, così stretti, come puoi salutare quello senza dare una gomitata all’altro o dire una parola dolce senza assordare nessuno?
Nei cucchiai degli altri ci vediamo storti.
Në një vend të vogël si ky
Leviathani shqiptar është një sardele. Odat tona të burrave janë kutija sardelesh. Aty, e drejta, për të qëndruar, duhet të paloset më dysh, më katërsh.
Në një vend të vogël si ky, kaq të vogël sa mund t’ia vizatosh fare mirë hartën në shkallën 1 me 1 në këtë paketë cigaresh, nuk di gjer dhe se ku të mbështesësh duart: në fytin e fqinjit, apo në vithet e gruas së tjetrit?
Në këtë sofër, kaq pranë e pranë, si të përshëndesësh dikë, pa goditur me bërryl një tjetër, si të thuash një fjalë të ëmbël pa shurdhuar njeri?
Shihemi në lugën e njëri-tjetrit, e jemi të shtrembër.
*
[Una parola precisa, una soltanto]
una parola precisa, una soltanto
per quel filo color pane nel camino di fronte
per l’acqua torbida del bicchiere – adibito a vaso per i fiori
per i miei pensieri che deludono i presentimenti
una parola precisa per il dolore che mi sdoppia
per il mal di denti intento a mordermi il cervello
per il passo lungo un sogno della gamba informicolata
per la cinta di Moebius che mi cinge il collo
per i brividi simili a stormi di cornacchie
che mi accerchiano rumorose
e per la finestra che taglia a metà, come una statua
divide la folla nella piazza fino a diventare
una parte misera della folla stessa
che sia una, la parola, per le crepe della concentrazione
che cerca un cupo precipizio tra l’azzurro e il grigio
una, ma che arrivi fino al midollo del sorriso
per la grondaia che accompagna le lacrime al fango
per le ninne nanne di allora volte a svegliarmi
come il cigolio dei cardini nel delirio
una, la parola, per dire la miseria di chi
crede davvero di essere stato giovane
per quel bis che non arriverà mai più
come all’ex teatro di Kavaje, un tempo chiesa
una parola, una parola precisa per quelli
che sono andati, per chi è restato, come chi ci resta male
il dito che titilla la parola “chiusura”
aprendo il dizionario
[Një fjalë, një fjalë të saktë]
një fjalë, një fjalë të saktë
për atë teh ngjyrë-buke të çatisë përballë
për ujët e ngrysur poshtë luleve në gotë
për ngenë time me zhgënjye parandjenjat
një fjalë të saktë për dhimbjen që më dyfishon
për dhimbjen e dhëmbit që më kafshon trurin
për hapin sa një ëndërr të këmbës së mpirë
për rripin e Mœbiusit që ma vë në grykë
për mornicat – turmë sorrash
që nisen meje të zeza
e për dritaren që e pret në mes
si një statujë në shesh ndan një turmë
e njëherit bëhet pjesë e mjerë e turmës
një fjalë të saktë për atë vëmendjen e krisur
që lyp humnera gri mes së kaltrës dhe grisë
një fjalë për t’i shkuar gjer në palcë buzëqeshjes
për ullukun që shpie lotin të bjerë mbi llucë
për ninullat e dikurshme që më zgjojnë
si gërvimë menteshash kllapive
për të thënë mjerimin e atij që beson akoma
se vërtet dikur paskësh qenë i ri
për atë bis që nuk arrin më kurrë
si tek ish-teatri i Kavajës, tanimë kishë
një fjalë, një fjalë të saktë për ata që ikën
e një për ata që mbetën, si mbetet hatri
guduliset fjala “mbyllje/a”
nga gishti që hap fjalorin
*
Sdraiati pure qua
Sdraiati pure qua
tra me e te
tra il mio sogno e il tuo
tra la nostra età e la solitudine eterna.
Sdraiati pure qua
sopra il mio giorno e sopra il tuo
sulla mia vita e sulla tua – di vita
sul ricordo, la nostalgia
sul sangue e la piaga
su quello che sembra e su quello che vedi
su quanto si perde via e quanto si nasconde.
Sdraiati pure qua
lascia le parole scorrere
come respiri, come spiriti
lascia che i tuoi sguardi
siano l’unico tuo aspetto
ad assomigliarti, solo quello.
Voltati verso di me girati
verso di te che sei la chiave
che può portarci
più in là di noi perché siamo
i battenti di quella porta
che lascia fuori cosa
siamo in verità
sdraiati pure qua.
Shtrihu pra këtu
Shtrihu pra këtu
midis meje dhe teje
midis ëndrrës sime dhe teje
midis moshës sonë dhe përjetësisë së vetmisë
Shtrihu pra këtu
në ditën time dhe në ditën tënde
në jetën time dhe në jetën tënde
në kujtesë dhe në mall
në gjak dhe në pezm
në atë që duket dhe në atë që sheh
në atë që humb dhe në atë që struket
Shtrihu pra këtu
Lëri në di fjalët të bredhin
si frymë Si shpirtra
Lëri vështrimet e tua
të jenë pamja jote Vetëm
ato të ngjajnë Vetëm ato
Vërtitu pranë meje Vërtitu
pranë teje se ti je çelësi
që mund të na shpjerë
më tej nesh Sepse jemi
kanatet e asaj dere
që na lë jashtë çfarë
jemi në të vërtetë
Shtrihu pra këtu
PARID TEFERIÇI (1972) Nasce a Kavajë, Albania, e studia Informatica all’Università di Tirana ed Economia Politica alla Bocconi di Milano. Ha pubblicato le raccolte Bërë me largësi (Fatto di distanza, 1996), Meqënëse sytë (Siccome gli occhi, 2003) e Largësia ideale (Distanza ideale, 2015). Ha tradotto in albanese i poeti Dylan Thomas, Maria Luisa Spaziani, Edoardo Sanguineti, Wallace Stevens, Robert Lowell, John Ashbery. Vive e lavora a Tirana.
[Immagine:© Jennifer Garza-Cuen, Untitled – Man in Room 3 (mge)].